Brand vormt in een afzuiginstallatie een reëel risico. Machines kunnen vastlopen en vonken veroorzaken, die vervolgens worden opgezogen en in de afzuiging terechtkomen, met desastreuze gevolgen. Zijn stofexplosies in de houtbewerking een grote uitzondering, brand is dat zeker niet. Het is daarom verwonderlijk dat er voor afzuiginstallaties op het gebied van brandveiligheid bijna geen Europese en Nederlandse regelgeving bestaat.
Installaties > 6000 M³/uur
Voor de grotere installaties, met een capaciteit van meer dan 6000m³ per uur, is er de richtlijn NEN-EN 12779. Die schrijft voor dat deze installaties buiten moeten worden opgesteld, maar gaat niet in op hoe het moet als dat niet mogelijk of wenselijk is.
Verder dient er een blusleiding met brandweerkoppeling gemonteerd te zijn. In geval van brand kan de brandweer een slang op deze leiding koppelen en zo de installatie vol water spuiten, zonder deuren of luiken te hoeven openen.
Zuigleidingen en retourluchtkanalen, die door gevels of brandwerende tussenmuren gaan, moeten – nog steeds volgens NEN-EN 12779 – worden voorzien van brandkleppen. Hierop dienen verbreekcontacten aanwezig te zijn, waardoor de afzuiging bij brand uitvalt. De gehele installatie, inclusief de flexibele slangen, dient goed geaard te zijn.
Installaties < 6000 M³/uur
Voor afzuiginstallaties met een capaciteit van minder dan 6000m³ per uur bestaat er geen specifieke Europese of Nederlandse regelgeving. We kunnen alleen refereren aan een Duitse Din-norm (DIN 8416) voor deze categorie afzuigapparatuur, al heeft die hier geen enkele rechtsgeldigheid. Volgens deze norm dient bij binnenopstelling het maximale opvangvolume van het houtmot beperkt te zijn tot 0,5m³. Verder moeten afzuigunits met aanzuigdiameters van 250mm of meer zijn uitgerust met een automatisch werkend brandblussysteem.
Oude (open) installaties in binnenopstelling
Oude, niet omkaste overdrukinstallaties, waarbij het afval door de ventilator gaat, komen nog veel voor, al zijn ze eigenlijk in het kader van Atex (zie aldaar) niet meer toelaatbaar. Wanneer ze toch (nog) worden gehandhaafd, verdient het aanbeveling een ombouw aan te brengen, vervaardigd uit brandwerend plaatmateriaal, gecombineerd met een automatische poederblusser met alarmcontact (zie onder accessoires)
Wettelijke eis is minimum eis
De lacune in de regelgeving leidt tot veel vragen en discussie over welke maatregelen getroffen dienen te worden. Verzekeraars spelen hierbij een grotere rol dan overheden. Het is daarbij belangrijk te weten dat wettelijke eisen minimum eisen zijn. Verzekeraars kunnen naar eigen inzicht verder gaan in hun eisen bij het accepteren van risico‘s.